EXPO MILAN

EXPO MILAN 2015

Trong một chuyến du lịch Âu Châu được sắp xếp trước, tôi đã đến Italy đúng vào lúc Hội chợ Quốc Tế Expo 2015 được tổ chức tại Milan Ý. 

Expo Milan lần này có tất cả 145 quốc gia tham dự. Được khai mạc từ ngày 1 tháng 5 /2015 đến hết ngày 31 tháng 11 /2015. Với Chủ đề " Nuôi sống hành tinh, năng lượng cho cuộc sống ". Và họ dự định đón khoảng 20 triệu du khách từ khắp năm Châu đổ về Milan.

Đây là dịp để các nước giới thiệu hình ảnh quốc gia của mình, cũng như du lịch, ẩm thực ra thế giới. Do đó nên nước nào cũng chăm chút cho ngôi nhà của nước mình. Từ cách trang trí cũng như cách tiếp đãi du khách đến tham quan. Vì đó nên các nước trên Thế giới đều mong muốn cho mọi người thấy nguồn thực phẩm an toàn, giá trị dinh dưỡng cao cũng như mang ra trưng bày một tác phẩm nghệ thuật, một nền văn hoá tinh tuý, một thiết kế độc đáo nhất để giới thiệu cho quốc gia của mình. 

Việt Nam lại mang một hình ảnh không được như mong muốn. Tôi lấy làm tiếc và nghĩ rằng chúng ta có thể làm được hơn như thế rất nhiều. 

Đi một vòng qua ngôi nhà triển lãm của các nước mới thấy được rằng nước nào cũng có cái đáng xem. Tôi nhìn thấy những ngôi nhà với nhiều thiết kế khá to lớn, nỗi bật của các nước như Ý, Mỹ, Nga, Anh, Pháp, Đức, Nhật, Đại Hàn, Thái Lan, Mã Lai... Tôi thật sự choáng ngợp với những trưng bày và công nghệ hiện đại của quốc gia họ. Khi vào xem bên trong lại càng thấy rỏ sự trang trọng trong cách trình bày, văn minh và tinh tế. Điều đó khiến mọi người đều thấy được niềm tự hào quốc gia của họ. 

Tôi rất muốn đến ngôi nhà Việt Nam để xem ra sao. 

Nhìn tổng quan thì thấy cũng dễ thương với những thiết kế tre cũng lạ mắt với du khách, cũng tốn khá nhiều công sức khi mang một số tre lớn như vậy từ Việt Nam sang, nhưng cảm giác không được hài hoà. Phải chi tất cả những thứ đó được sắp xếp chung với ngôi nhà tre hay gỗ, lá...thì sẽ thích hợp hơn là tường đúc và nền gạch. Tôi nghĩ ý tưởng này giống một quán cà phê ở Việt Nam. 

Mấy năm trước khi về VN tôi có vài lần đến quán cà phê " Gió và Nước " ở Bình Dương cũng thiết kế như vậy, nhưng với những ngôi nhà tre lá, trong không gian hương đồng cỏ nội nhìn thấy thích hợp hơn. Và đi đôi với lối kiến trúc đó có lẽ nên thiết kế không gian thôn dã với vài bụi tre tàu, cánh đồng lúa vàng, sông nước Hậu giang... trâu và mục đồng hay Chợ nổi với ghe thuyền trên sông, cầu ao, vó cá thì chắc có ý nghĩa hơn. 

Đến chính diện thì còn chán hơn với các tượng múa rối nước trong hồ với màu sắc loè loẹt, rẻ tiền. Hai cửa bên hông cũng là những tượng tương tự như vậy nhưng to đùng và thô kệch. 

Người ngoại quốc họ sẽ nghĩ chúng ta đang làm gì với những hình thù đó. Chỉ có thể cho con nít nhìn chơi mà thôi. Chứ văn hoá quốc gia gì với những hình tượng rẻ tiền như vậy chứ. Đó chẳng qua chỉ là một tiết mục biểu diễn tầm thường mà thôi. Vã lại đâu có ai mà giãi thích cho họ biết đó là gì mà họ hiểu. Đó không phải là những thiết kế, trang trí sâu sắc của một quốc gia, để cho bao nhiêu người trên thế giới chiêm ngưỡng và suy gẫm. 

Tôi lấy làm tiếc, phải chi chỉ cần để hình các cô gái VN mặc áo dài trắng đội nón lá, bằng thạch cao trắng đơn giản hoặc cô gái mặc áo dài miền trung, áo tứ thân...Hoặc người đàn bà gánh hàng rong...thì sẽ dễ thương biết bao.

Bước vào trong ngôi nhà thì cũng chẳng ai tiếp đãi, chẳng ai giới thiệu gì về nước Việt Nam cả. Tôi nghĩ đó là một thiếu sót rất lớn. Trên lầu chỉ có vài TV nhỏ chiếu những hình ảnh du lịch Việt Nam mà thôi. Cũng có vài gian hàng bán đồ lưu niệm. Gồm có ít hàng gốm sứ thô sơ, tranh sơn mài và vài cái bình sứ...kém mỹ thuật. Còn lại là các thứ đồ chơi rẻ tiền, nón lá, túi xách, quần áo kém chất lượng, hầu hết kiểu dáng xuất xứ từ Trung quốc. Những món hàng đó trưng bày chỉ như một gian hàng lề đường mà thôi, thấy thật xấu hổ. Trong khi các nước khác họ chỉ trưng bày thôi chứ ít khi bán hàng. 

Tôi nghĩ tại sao không khoe những hàng quần áo cao cấp, thanh nhã của VN, hay mặt hàng tranh thêu XQ

Đà Lạt hoặc hàng gốm sứ Minh Long Lái thiêu Bình Dương... Chủ đích không phải để kiếm chút tiền còm, mà là để thiên hạ trên thế giới thưởng lãm nữa chứ. 

Bên trong có một sân khấu nhỏ trình diễn các nhạc cụ dân tộc xem cũng tạm được. Nhưng còn màn Hầu Đồng thì thật sự làm tôi hổ thẹn. Chúng ta cho thế giới thấy gì? Và giãi thích sao với màn biểu diễn này?

Trong khi những nước khác đang phô trương những văn minh, công nghệ hiện đại mà thế giới phải thán phục thì chúng ta lại cho thiên hạ thấy cái cổ lổ, lạc hậu, mê tín dị đoan của nước mình. Thiệt quê hết biết luôn!

Tôi nghĩ các màn hát Chầu Văn biểu diễn trên TV cũng rất hay sao không mang ra mà trình diễn.

Về phần ẩm thực, thông báo có bán phở mà gần cả 2 tháng sau mới có thức ăn và khi có thì rất tệ. Điều đó cho thấy Việt Nam không chuẩn bị gì cả. Giống như đến đó rồi mới bắt đầu tìm người cho thầu bán thức ăn vậy.

Nói về ẩm thực, ai cũng nói thức ăn không ngon, giá lại mắc. Chỉ 2 cuốn gõi cuốn mà giá 8 euros, tức gần 10 dollars, trong khi ở Mỹ giá chỉ 3,4 đô thôi. Người Nhật thì lúc nào cũng đãi ngộ cho du khách, còn người VN mình thì thật lạ, hể có dịp thì chặt chém. Trong khi những gian hàng thức ăn các nước khác giá chỉ bằng ở Mỹ. Gian hàng McDonald's giá cũng tương đương như ở Mỹ. Các nước khác họ còn chăm sóc thức ăn rất kỹ như ở nhà hàng Pháp, nước lọc họ bán cũng đặc biệt đem từ Pháp qua. Ở dưới lầu bên ngoài nhà hàng Pháp một ổ bánh mì thịt lớn giá chỉ 5 euros. Họ còn để máy nước lọc cho hàng chục, hàng trăm ngàn người uống nước miễn phí. 

Môi trường sống thì chưa đạt, trong khi ẩm thực cũng là hạng mục chính của chủ đề lần này mà Việt Nam thì không nói gì đến cả. Trình bày thì toàn là hàng hoá rẻ tiền, ngoại lai, thật hổ thẹn. Có một du khách Hà Lan hỏi tôi và tôi đã muốn khóc !

Đó là tất cả những gì tôi nhìn thấy trong ngôi nhà Việt Nam ở Expo 2015 Milan. Tôi thật buồn, tiếc và cứ tự hỏi : Tại sao?

Tôi có cảm giác chương trình và cách trang trí không phải là của cấp quốc gia được chăm chút kỷ lưởng, mà là của một nhóm người dành được quyền đi dự rồi muốn làm sao thì làm cho có lệ thôi. 

Nước VN kỷ sư, tiến sĩ, thạc sĩ đông đến nỗi " thuyền chở không hết ", sao lại không ai làm được một chút nhỏ bé đó cho nước Việt Nam?

Đọc xong bài này Expo tới dám mấy người mời tui làm cố vấn lắm à nha!

Hoàng Kim Mimosa

Jun 2016